In deze veelbewogen wereld telt op dit moment slechts nog één onderwerp: het corona-virus. De overheid komt steeds weer met nieuwe en strengere maatregelen om het aantal besmettingen in Nederland in te dammen. Niemand weet hoe lang de situatie nog gaat duren en hoe het daarna verder zal gaan. Werkgevers zitten met veel vragen en komen voor moeilijke keuzes te staan. Hoe doorstaan werkgevers en werknemers samen de corona-crisis?
Dankzij de noodmaatregel van de overheid om een deel van de loonkosten te vergoeden van werkgevers die met een flinke omzetdaling te maken hebben, kunnen ontslagen in ieder geval voorlopig worden uitgesteld. De exacte voorwaarden van deze nieuwe Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) zullen zeer spoedig bekend worden gemaakt. De voorlopige voorwaarden vindt u hier.
Voor werkgevers die de komende tijd nog wel voldoende werk hebben, is het de vraag in hoeverre het arbeidsrecht een passend antwoord heeft op de omstandigheden waarin gewerkt moet worden. Hoe moet er worden omgegaan met werknemers waarvan de kinderen thuis zitten, omdat kinderopvang en scholen dicht zijn en opa en oma in veel gevallen niet meer op de kinderen kunnen passen? Ook al is thuiswerken in die situatie mogelijk, dan is het voor te stellen dat deze werknemers niet 8 uur per dag productief kunnen zijn. De situatie wordt nog vervelender als thuiswerken niet mogelijk is en de werknemer hierdoor helemaal niet kan werken. Een passende vorm van verlof is er binnen het arbeidsrecht niet voor deze situatie. Mijns inziens is het ook niet terecht om van een werknemer te vragen vakantiedagen in te zetten of onbetaald verlof op te nemen. Vakantiedagen dienen bestemd te zijn om vakantie te kunnen genieten en dat is onder deze omstandigheden echt niet mogelijk. Ook het opnemen van (veel) onbetaald verlof is in mijn ogen een eenzijdige verschuiving van de risico’s naar de werknemer. Bovendien is dit geen oplossing voor de langere termijn.
Wat kan dan wel? De mogelijkheden worden bepaald door de kaders van de redelijkheid en billijkheid. Deze moeten echter wel worden gezien in het licht van een wereldwijde crisissituatie. Waar ouders normaal gesproken in staat mogen worden geacht om in noodgevallen opvang voor de kinderen te regelen, is dat nu simpelweg bijna onmogelijk. Uiteindelijk vereist deze situatie daarom altijd een offer van zowel werkgever als werknemer. In de praktijk kan dit bijvoorbeeld betekenen dat de werknemer atv-uren/overuren inzet en dat de werkgever ermee instemt dat overige niet-gewerkte uren op een later moment worden ingehaald. Het in beperkte mate opnemen van onbetaald verlof kan overigens zeker wel onderdeel van de oplossing zijn. Daarnaast kan van de werknemer worden gevraagd om tijdelijk andere werkzaamheden te verrichten dan die tot zijn functie behoren. Er zal op creatieve wijze moeten worden gezocht naar een manier om deze crisis samen zo goed mogelijk door te komen.
